انواع غفلت
غفلت، عامل اصلی شقاوت برخی افراد است. پرسشی که به ذهن میرسد این است که چه غفلتی موجب شقاوت و گمراهی است؟ اوّل این که منظور از غفلت، غفلت به طور کامل نیست. انسانی که زنده است، فقط در حالت کُما و بیهوشی غفلت کامل دارد. انسان زنده، نمیتواند از همه چیز غفلت داشته باشد و حداقل برای زنده ماندن خود، به سراغ غذا رفته و برای ارضای شهوت، تلاش میکند. معدهی انسان و غریزهی جنسی، ناخودآگاه احساس نیاز میکنند و انسان از این ها نمیتواند غافل بماند. دوم این که منظور از غفلت، غفلت از امور حیوانی نیست بلکه افرادی که حیوان صفت هستند، خود به خود به دنبال شهوت و شکم خود هستند و هرگز از اینها غافل نمیشوند.
پس آنچه قرآن شریف بیان میدارد، غفلت از امر مهمّی است که باعث سعادت است و انسان با فراموش کردن آن، بدبخت میگردد. یعنی غفلت خاصّی است و آن غفلت از خویش و هویت انسانی خویشتن است . بنابراین هر غفلتی در این آیهی شریفه مراد نیست. در روایات نیز بیان شده که انسانی که به دنبال خودیابی نیست، به سعادت و کمال نمیرسد.
نکتهی دیگر آنکه، مسلمانان و کفّار در برطرف کردن نیازهای حیوانی خود، مشترکاتی دارند. اسلام انسان را از خوردن غذا و ارضای شهوت منع نکرده است. آنچه که موجب برتری مسلمان بر کافر و موجب سعادت او است، امر دیگری است و آن یافتن خود است.