اسلام علاوه بر اینکه برای برخی از روزها اسم های خاصی مانند عید قربان، عید فطر، روز عرفه و ... برگزیده بر همه این روزها نام ایام الله نهاده است تا عظمت و قداست این روزها هر چه بیشتر در ذهن و دل مؤمنان، نقش بسته و موجب تذکر و تنبه آنان گردد. 

یکی از روزهایی که در اسلام برای تعظیم آن، از شیوه نامگذاری بهره گرفته شده غدیر است ویژگی غدیر این است که نامهای گوناگونی برای آن قرار داده شده و این خود عظمت این روز را نسبت به روزهای دیگر نشان می دهد نامهای روز غدیر، از اسرار و ابعاد این روز پرده برمی دارند هر نامی از این نامها دری تازه از قلعه بلند غدیر بر ما می گشاید چه آنکه اسلام بر برگزیدن نامی برای زمان یا مکان و یا هر چیز دیگر، خصوصیات مسمی را در نظر داشته و به جنبه ها و زوایای آن توجه کرده است. از این روی شناختن و شناساندن نامهای روز غدیر یک ضرورت است. با این کار تصویری روشن از این روز در ذهن و دل نقش بسته و بیش از پیش این روز بزرگ را می شناساند. 

در ذیل به تعدادی از اسامی غدیر همراه با بخش هایی از خطبه غدیریه که درباره معرفى روز غدیر و بیان عظمت و شکوه آن است، اشارت مى شود.

 50 نام برای روز غدیر:

 1-(عیدالله الاکبر) بزرگترین عید خدا;

امام رضا(ع) مى‏فرماید: و هو عید الله الاکبر (عید غدیر، برترین عید خداوند است)، الغدیر، ج 1، ص‏286.

روز غدیر، عید بزرگ: «ان اللّه جمع لکم معشر المؤمنین، فى هذا الیوم عیدین عظمین کبیرین». آن گونه که پیش از این نیز یادآورى شد، هنگامى که امام(ع) این خطبه را ایراد فرمود، روز غدیر مصادف با روز جمعه بوده است، به همین دلیل تعبیر به «عیدین» کرده و هر دو را به عظمت و بزرگى یاد کرده است. این خود بهترین دلیل بر «تعیّد» روز هجدهم ذو الحجة و برگزارى مراسم جشن و سرور و بزرگداشت آن است.

در عید بودن روز غدیر، روایات متعددى از پیامبر(ص) و امامان شیعه(ع) به ما رسیده است، از جمله در روایتى از پیامبر(ص) مى خوانیم که فرمود:

یوم غدیرخم افضل اعیاد امتى:( ر. ک: بحار الانوار، ج97، ص110)

و در روایتى از امام صادق مى خوانیم که فرمود:

انه یوم عید و فرح و سرور:( بحارالانوار، ج98، ص298) و یا مى فرماید: اشرف و اعظم اعیاد است.( ر. ک: وسائل الشیعه، کتاب الصوم، باب الصوم المندوب(ب14) ح1،2،4،6،7،9 و10)

 نویسنده «الغدیر»، از برخى بزرگان از دانشمندان اسلام چون ابو ریحان بیرونى، ابن طلحه شافعى و ابن خلکان نقل مى کند که از این روز با نام «عید» یاد کرده اند. ( الغدیر، ج1، ص267 و 268 )

 2 - (یوم وقوع الفرج)  روز گشایش 

امام على (ع): هذا یوم فیه وقع الفرج (این، روزى است که گشایش در آن مى‏رسد)مصباح المتهجد، ص‏700.

غدیر روز بزرگ، روز گشایش ، روز تکامل …: «ان هذا یوم عظیم الشأن، فیه وقع الفرج ورفعت الدرج ووضحت الحجج». عظمت این روز بدان جهت است که ظرف ظهور اراده الهى و زمان ابلاغ پیام الهى و آثار مترتب بر آن است؛ روزى است که گشایش و فرج حاصل شد، چرا که نگرانى امت اسلام نسبت به زمان پس از پیامبر را برطرف کرد و بدانها امید بخشید؛ روزى که نردبان تکامل افراشته شد و با طرح مسئله امامت و معرفى امام، دین به کمال لازم خود رسید، روزى که حجت ها آشکار شد و بر همگان اتمام حجت گردید.

 3 - (یوم مرضاة الرحمن)  روز خشنودى پروردگار; 

امام صادق(ع): و فیه مرضاة الرحمن (در این روز، رضایت‏خداوند نهفته است)، بحارالانوار، ج 98، ص‏323

قسمت سوم خطابه:ای مردم! این علی(ع) است که مرا بیش از هر کس یاری کرده و از همه بر من سزاوارتر است. از تمام مردم به من نزدیکتر و از همه کس، نزد من محبوبتر و گرامی¬تر است. 

خداوند عزّوجلّ و من از او راضی و خوشنودیم. آیه¬ای در قرآن مُشعِر به رضایت حق از بندگان، نازل نشده مگر آن که در شأن علی(ع) است و هر جا که خداوند مؤمنین را مخاطب قرار داده، در درجه نخست، نظر به او داشته است.

 4 - (یوم مرغمة الشیطان)  روز زبونى شیطان; 

امام رضا(ع): انه یوم مرغمة الشیطان (روز غدیر، روز اندوه شیطان است) بحارالانوار، ج 98، ص‏323.

در غدیر، خداوند برای اکمال دین و اتمام نعمتش بر بندگان، چراغ فروزانی را  توسط پیامبر اکرم(ص)معرفی نمود، که موجب یأس و نومیدی کافران ودر رأس آنان شیطان گشت.( (الیوم یأس الذین کفروا من دینکم ـ مائده،5)همانگونه که در خلقت انسان با تکبر از فرمان الهی سرپیچی کرد در این روز نیز از این انتصاب اندوهگین و خوار وذلیل گشت.

ابلیس و رؤسای اصحاب او هنگام منصوب شدن امیرالمؤمنین(ع) در روز غدیر حاضر بودند. در آن روز اصحاب ابلیس به او گفتند:«این امت مورد رحمت قرار گرفتند و از گمراهی محفوظ شدند، و دیگر نه ما و نه تو برآنان راهی نداریم، چرا که امام و پناه بعد از پیامبرشان را شناختند.»پس از شنیدن این سخنان ابلیس با ناراحتی از آنان جدا شد....(خطابه غدیر،محمد باقر انصاری)

عن جعفر ، عن ابیه (ص) قال :ان ابلیس عدوالله رن اربع رنات :یوم لعن ، و یوم اهبط الى الارض ، و یوم بعث النبى (ص) و یوم الغدیر . ( قرب الاسناد : .10 ) 

امام باقر (ع) از پدر بزرگوارش امام صادق (ع) نقل کرد که فرمود :

شیطان دشمن خدا چهار بار ناله کرد : روزى که مورد لعن خدا واقع شد و روزى که به زمین هبوط کرد و روزى که پیامبر اکرم (ص) مبعوث شد و روز عید غدیر .

 5 - (یوم منار الدین)روز مشعل فروزان دین; 

امام صادق(ع): یوم منار الدین اشرف منهما ،روز مشعل فروزان دین، از دو عید فطر و قربان گرامى‏تر است.

فرات بن احنف مى‏گوید: به امام صادق(ع) عرض کردم: جانم فدایت! آیا مسلمانان عیدى برتر از عید فطر و قربان و جمعه و روز عرفه دارند؟ فرمود: آرى! با فضیلت ترین، بزرگترین و شریفترین روز عید نزد خداوند، روزى است که خدا دین را در آن کامل ساخت و برپیامبرش محمد (ص) این آیه را نازل فرمود: (الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتى و رضیت لکم الاسلام دینا)گفتم: آن کدام روز بود؟ فرمود: هرگاه یکى از پیامبران بنى‏اسرائیل مى‏خواست جانشین خود را تعیین کند و انجام مى‏داد، آن روز را عید قرار مى‏دادند. آن روز، روزى است که پیامبر اکرم(ص) على(ع) را به عنوان هادى امت نصب کرد و این آیه نازل شد و دین کامل گشت و نعمت خدا بر مومنان، تمام شد.

 6 - (یوم القیام )روز بپا خاستن; 

امام صادق(ع): ذلک یوم القیام (روز غدیر، روز بپاخاستن است) بحارالانوار، ج 98، ص‏323.

حضرت صادق(ع) در حضور جمعى از هواداران و شیعیانش فرمود: آیا روزى را که خداوند، با آن روز، اسلام را استوار ساخت و فروغ دین را آشکار کرد و آن را براى ما و دوستان و شیعیانمان عید قرار داد، مى‏شناسید؟ گفتند: خدا و رسول و فرزند پیامبر داناتر است، آیا روز فطر است؟ فرمود: نه. گفتند: روز قربان است؟ فرمود: نه، هرچند این دو روز، بسیار مهم و بزرگند، اما روز «فروغ دین» از اینها برتر است، یعنى روز هیجدهم ذى حجه....: مَعاشِرَالنّاسِ، إِنَّهُ آخِرُ مَقامٍ أَقُومُهُ فى هذا الْمَشْهَدِ، فَاسْمَعوا وَ أَطیعوا وَانْقادوا لاَِمْرِ(اللَّهِ) رَبِّکُمْ، فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ هُوَ مَوْلاکُمْ وَإِلاهُکُمْ، ثُمَّ مِنْ دونِهِ رَسولُهُ وَنَبِیُّهُ الُْمخاطِبُ لَکُمْ، ثُمَّ مِنْ بَعْدى عَلىٌّ وَلِیُّکُمْ وَ إِمامُکُمْ بِأَمْرِاللَّهِ رَبِّکُمْ، ثُمَّ الْإِمامَةُ فى ذُرِّیَّتى مِنْ وُلْدِهِ إِلى یَوْمٍ تَلْقَوْنَ اللَّهَ وَرَسولَهُ.

 7 - (یوم السرور)روز شادمانى; 

امام صادق(ع): انه یوم السرور (روز غدیر، روز شادمانى است) الغدیر، ج 1، ص‏286.

در «مصباح» شیخ طوسى» (کافى، ج 1، ص513) امام صادق(ع) روزغدیر را روزى عظیم و مورد احترام معرفى کرده است که خداوند حرمت آن را برمومنان گرامى داشته و دینشان را کامل ساخته و نعمت را برآنان تمام نموده است و در این روز، با آنان عهد و میثاق خویش را تجدید کرده است. امام، غدیرخم را روز عید و شادمانى و سرور و روز روزه شکرانه دانسته ...

همچنین امام صادق(ع) می فرماید:آن روز، روز عبادت و نماز و شکر و حمد خداوند و شادمانى است، به خاطر منتى که خدا بر شما نهاد و ولایت ما را قرار داد . (تفسیر فرات بن ابراهیم کوفى، در سوره مائده)

 8 - (یوم التبسم)  روز لبخند; 

امام رضا(ع): و هو یوم التبسم (روز غدیر، روز لبخند است) المراقبات،257. 

عن الرضا علیه السلام قال:... و هو یوم التهنئة یهنئ بعضکم بعضا،فاذا لقى المؤمن اخاه یقول: ""الحمد لله الذى جعلنا من المتمسکین بولایة امیر المؤمنین و الائمة "ع""" و هو یوم التبسم فى وجوه الناس من اهل الایمان...

امام رضا علیه السلام فرمود: عید غدیر روز تبریک و تهنیت است. هر یک به دیگرى تبریک بگوید، هر وقت مؤمنى برادرش را ملاقات کرد، چنین بگوید: ""حمد و ستایش خدایى را که به ما توفیق چنگ زدن به ولایت امیرمؤمنان و پیشوایان عطا کرد"" آرى عید غدیر روز لبخند زدن به چهره مردم با ایمان است...(اقبال، 464 / به نقل از کتاب چهل حدیث غدیر)

 9 - (یوم الارشاد) روز راهنمایى; 

امام على(ع): هذا یوم الارشاد (این، روز راهنمایى کردن است) مصباح المتهجد، ص 700.

روز رهنمون: «هذا یوم الارشاد». غدیر، روزى است که خداوند به وسیله پیامبر(ص) مردم را به مسیر آینده شان راهنمایى کرد، حقایق را گفت، ولىّ امر را معرفى کرد، و با بدرقه کردن آن با دعاى معروف اللّهمّ وال من والاه وعاد من عاداه واحب من احبه وابغض من ابغضه(36 الغدیر، ج1، ص11 ) راه ولایت و مسیر عداوت ، طریق حب و بغض مردم را مشخص فرمود. پیامبر(ص) ارشاد کرد و رهنمون داد، مسیر آینده را روشن کرد، اما امت چه کرد؟